Geçtiğimiz günlerde FaceApp diye bir uygulama “viral oldu” yani kontrolsüz bir şekilde herkes tarafından kullanılmaya başlandı. Aslında 2014 yılında başlamıştı bu uygulama yayınına, yükselişi ise 2017 yılında olmuştu.
Şu an bakarsanız yenilenen biçimi ile yayınlanma yılı 2017 olarak görürsünüz. Hatırlayanınız vardır; yüz fotoğraflarında cinsiyet değişikliği ve gençleştirme uyarlaması ile bayağı popüler olmuştu. Tabii zirveyi yakalaması yaşlandırma efekti yapabilen yeni geliştirdikleri yapay zeka ile gerçekleşti. Wireless Lab isimli Rus bir şirketin geliştirdiği bu program çok kısa bir sürede milyonlarca kullanıcıya ulaştı. Bu gelişme üzerine, haber kaynakları özellikle Amerikan menşeli ve batının ciddi etkisi altında olanlar FaceApp’ın sakıncalı yanları ile ilgili haberler yapmaya başladı. Peki iddialar ne? İşte, şirket sizin fotoğraflarınızı sizden izin almadan herhangi bir reklam amaçlı kullanabilir! “Uygulama telefonunuza kurulurken tüm fotoğraflarınıza erişim istiyor bu çok tehlikeli! Fotoğraflarınızı billboardlarda görebilirsiniz!” “Irkların yüz özelliklerini çıkarıyorlar!” gibi.
İddiaların bazılarının gerçeklik payı var doğrusu, fakat dinime söven Müslüman olsa! Eski soğuk savaş döneminden kalan korkularla yaptırılan bu haberlerin doğruluk payı olsa da Amerikan ve İngiliz menşeli teknoloji devi şirketlerin bugüne kadar yaptıklarından pek de bir farlı bir yaklaşımı yok bu Rus şirketinin. Sonradan ortaya çıktı ki sunucularını da Amazon.com’dan kiralamışlar. Instagram, Facebook, Uber, Airbnb, Twitter ve benzeri şirketler daha farklı bir yaklaşım mı geliştirdi kişisel verilerinin korunma hakkına insanların? Yakın bir zaman önce herkes “10 years challenge” diyerek yıllara meydan okurken aslında yapay zeka programları için Face üzerinden ciddi ve güzel bir kaynak oluşturduğunun farkında değil miydi acaba? Evet herkes yaşlılığını merak etti. Program, yüzünüze göre bir sinir hattı oluşturup olası yaşlılığınızı yapay zaka ile iyi bir şekilde tahmin etti. Merakınız giderildi mi?
Merak
Hep söylenir “merak dürtüsü insanlığın ve bilimin ilerlemesinin itici gücüdür” diye. Evet bu önerme kısmen doğrudur fakat geliştirilmesi gerekmektedir. Merak, öğrenmeye ve gelişmeye yarıyor doğru. Fakat her öğrendiğiniz veya her geliştirdiğiniz şey insanlık için bir ilerleme midir? Kesinlikle hayır! Buradan insanlığın yararına değilse merak etmemeliyiz sonucunu çıkarmayın lütfen! Ama içinde yaşadığımız kapitalist sistemin, sizin bu merakınızı ve gelişiminizi hangi yönde? Ne için? Kullanacağını tahmin etmekte zorlanmamalısınız! Daha fazla kar ve daha fazla kar için.
Siz atomu nasıl parçalayacağınızı merak ederek kendinizi ve biliminizi geliştirebilirsiniz, bu merakınızın motivasyonu bomba olarak Hiroşima’ya atılana dek sürer diye düşünüyorum. Kapitalizm bilimi kendi çıkarları için kullanmaktan çekinmez, daha doğrusu kendi çıkarları doğrultusunda gelişmesi için destekler. Bence toplumsal bir varlık olan insanın, parçası olduğu ekosistemin dolayısıyla insanlığın faydasına gelişen merak, ancak bir ilerleme sayılabilir. Bilimsel bir gelişim, ne için ve kimin için kullanılıyor? İşte buna her yeni oluşacak örnekte tekrar tekrar bakmamız gerek ve toplumsal, ekolojik bir gelişimi destekleyecek bir sistemi kurmayı, öyle bir sistemde yaşamayı merak etmeliyiz daha çok.
FaceAppkktc’de Yaşlılık
FaceApp programı size yaşlandığınızda nasıl görüneceğinizi üç aşağı beş yukarı gösterdi. Artık nasıl görüneceğinizi biliyorsunuz, nasıl bakılacağınızı merak ediyor musunuz? FaceApp’ı kktc’ye uygularsak? Ne olur acaba?
Dünyada ortalama ömür uzuyor, doğum oranları da düşüyor. 2000’li yıllarda 600 milyon olan 60 yaşını geçmiş insan sayısının 2050 yılında 2 milyara çıkması bekleniyor. Neoliberal dönemindeki kapitalizm sorununu çoktan tespit etmiş durumda.
Önümüzdeki dönemde egemenler için yaşlı bakımı, emekli maaşları ve sağlık giderleri çok ciddi bir sorun. TC aracılığı ile kktc’de buna önlemler alıyor, alacak. İhtiyat Sandığı ve Sosyal Sigortalar batırılıp özel emeklilik şirketleri kurulacak, emekli maaşlarına vergiler getirilecek, sağlıkta zaten özelleştirme ve piyasalaştırma son hız devam ediyor. Kamu hastahaneleri için yatırım yapmak yerine özel hastaneler destekleniyor. Emeklilik yaşı artırılarak emekli olamadan ölmeniz bekleniyor.
Tüm bu saldırılardan şans eseri ölümcül bir yara almadan emekli olabildiniz diyelim. Devletin yaşlı bakım evleri rezalet durumda. Kamu bakım evlerinde çalışan yetersizliği söz konusu. Kapasitelerinin çok üstünde insana bakmaya çalışıyorlar ve doğru düzgün düzenli bir yatırım hiçbir zaman yapılmıyor. Bir yakınınızı buraya yatırmak isterseniz mutlaka büyük torpil patlatmanız gerek. İlaç ve doktor destekleri çok sınırlı ve kısıtlı durumda. En kötüsü kronik akıl hastaları ile yaşlılara birlikte bakılıyor.
Bu insanların buralarda ne çeşit şiddetlere maruz kaldığını tahmin etmeye çalışmak bile kanımı donduruyor. Özel olsun, kamu olsun bu bakım evleri hiçbir zaman denetlenmiyor. Doğru düzgün bir yasa da yok. Zorlu bir yaşamın sonunda huzur arayacağınız yer işte burası! Şu an var olan özel bakım evleri de çok farklı değil, ama ilerde özelin bu işi çok iyi yapacağını düşünüyorsanız, şunu çok rahatlıkla söyleyeyim emeğini satarak yaşamaya çalışan sizlerin hiçbir zaman gidemeyeceğiniz türden yerler olacakları kesindir.
Gelelim FaceAppkktc’ye yaşlılığınız nasıl olacak hala merak ediyor musunuz? Söyleyim; eğer çalışırken ölmediyseniz. BOKTAN!
Tahsin Oygar
Baraka Aktivisti
Kaynakça
https://www.apptrace.com/app/1180884341
http://www.thefashionlaw.com/home/surprise-the-viral-russian-hosted-faceapp-has-some-questionable-terms-of-service
https://www.medikalakademi.com.tr/yaslilik-psikolojisini-yalnizlik-ve-oluem-korkusu-besliyor-ilaciysa-sosyallesme/
http://marksist.net/derya-cinar/kapitalizmde-yaslilara-yer-yok.htm
https://ozgurlukdunyasi.org/arsiv/313-sayi-245/1094-ev-ici-emek
https://www.haberturk.com/faceapp-nedir-faceapp-ne-zaman-kuruldu-faceapp-ozellikleri-neler-hts-2505373-teknoloji
