ADL Özel
Kamuoyunun ilgisi “kaçağa düşen işçilerin ülkeye geri dönebilmesi” üzerinden “Muhaceret Affı”na yoğunlaştırılmış durumdayken, Bakanlar Kurulu’ndan geçen bir diğer karar, “Çalışma Affı” kabul edilemez bir içeriğe sahip.
Yasa Gücünde Kararname yoluyla Meclis’e götürülmeksizin tartışmaya fırsat verilmeden geçirilen bu karar, UBP-DP Hükümetinin patronlara tarihi bir kıyağı niteliğinde. Çalışma Affı ile, kayıt dışı çalıştırılan işçi sayısının patlaması kaçınılmaz gözüküyor.
Neler İçeriyor?
1-Kaçak İşçi Çalıştırmanın Cezası 5 Kat Daha Az
Mevcut yasa ile, bir işverenin çalışma izni olmayan, kaçak işçi çalıştırdığının tespit edilmesi durumunda işverene 5 asgari ücret ceza kesiliyordu. Çalışma Affı ile, 1 ile 3 kişi arasında kaçak işçi çalıştıran işverenlere kaçak işçi başına tek asgari ücretlik ceza kesilecek. Yani kaçak işçi çalıştırmanın cezası 5 kat aşağı çekilmiş oldu.
Öte yandan 4 ile 9 kişi arasında kaçak işçi çalıştıran işverenlerin, çalıştırdığı kaçak işçi başına 2 asgari ücret ceza ödemesi öngörülüyor.
2- 41 Kaçağa Yalnızca 4 Bin TL Ceza:
9 Kaçak İşçi= 32 Bin 940 TL Ceza,
50 Kaçak işçi= 36 Bin 600 TL Ceza!
9 Kişiden fazla kaçak işçi çalıştırması durumunda, işverenin ödemesi öngörülen en yüksek ceza ise 36 Bin 600 TL. Ortaya çıkan bu tabloya göre, 9 kaçak işçi çalıştıran bir işverenin 32 Bin 940 TL ceza ödemesi öngörülürken, 50 kaçak işçi çalıştıran bir işveren 36 Bin 600 TL ödeyecek. Akıl dışı bu uygulama ile, patronlar daha fazla kaçak işçi çalıştırarak kar edecek duruma geliyor.
3- Kaçak İşçi Tespit Edildiğinde Ceza Yazılamayacak
Mevcut yasa ile Çalışma Dairesi Müfettişleri kaçak işçi çalıştırdığı tespit edilen işyerine 5 asgari ücret ceza yazabiliyorken, yeni Çalışma Affı ile, kaçak işçi çalıştırdığı tespit edilen işverene ceza kesilemeyecek, 15 günlük uyarı verilecek.
15 günlük sürede işveren gerekli önlemleri alması durumunda kaçak işçi çalıştırdığı kanıtlanamayacağından cezadan kurtulmuş olacak. Yine geçmiş örneklere bakıldığında, kaçak durumunda olan işçiye ortalama 300-400TL’lik bir masrafla kayıt yapan işveren, cezadan “kurtulabilecek”.
4-Tarihi Kıyak: Binlerce Liralık Ceza Borçları, Bir Gün İçinde Yarım Asgari Ücrete Düştü
Kaçak işçi çalıştırdığı tespit edilen işverenlere bu kararnameden önce yazılan bütün cezalar, Çalışma Affı ile yarım asgari ücrete düştü. Kaçak işçi çalıştırdıkları için ceza kesilen ve yıllardır ödenmeyen binlerce liralık cezaları bulunan birçok patron, yeni “af” ile yalnızca yarım asgari ücret ödeyerek, binlerce liralık cezalarını kapatma şansı yakaladı.
5-Aman Patronlar Mağdur Olmasın
Mevcut uygulamaya göre, kaçağa düşme durumunda bir iş yeri, bir yıl boyunca devlet ihalelerine katılamıyordu. Para cezası ödense bile devam eden bu uygulama da, kayıt dışı işçi çalıştırıp emekçinin sosyal haklarını ödemekten geri duran patronlara bir yaptırım niteliğindeydi. Çalışma affı ile, kaçağa düşen bir patron, yarım asgari ücret ödeyerek devlet ihalelerine katılabilme hakkını kazanıyor.
6- Emekçinin Hakkını Arayamacağından Emin Oldular
Yabancı işçilerin işten çıkarılması durumunda çalışma izni sona ereceği için 30 gün içinde ülkeden ayrılması gerekiyor. Çalışma affı ile bu süre fillen 9 güne düşürülüyor. Artık patronlar, işçilerini 21 gün önce işten ayrılmış gibi gösterip işten çıkarabilecekleri için hem prim yatırımı yapmaktan, hem de geriye dönük hakları vermekten kurtulabilecek. Bakanlar Kurulu’nun Yasa Gücünde Kararname ile uygulamaya koyduğu bu aftan önce, işten çıkarılan işçiler fiilen 15 günlük bir süreye sahipti. Yeni uygulama ile, patronlar emekçilerin haklarını vermeden kovarak, onlara haklarını savunmak için yalnızca 9 gün bırakmış olacak.
