ADL (ÖZEL)
Çalışma Dairesi’nin mevcut durumuna ayna tutmak için başlattığımız röportaja devam ediyoruz. Dün yayınlanan bölümde Daire’nin durumuna ilişkin çarpıcı bilgiler edinmiştik: Çalışma Dairesi’nde müfettiş yok, bölge amiri yok, bazı bölgelerde bina yok… Üstelik mevcut bazı personel de bizzat Bakanlar tarafından, başka işler yapmak üzere başka görevlere verilmiş. Bu durumu yaratan hükümetler, şimdi de Daire’nin işini özel sektöre yaptırmak istiyor. Peki neden? Röportajımıza devam ediyoruz…
Çalışma Dairesi’nin ismi daha çok “iş kazaları” ve işi ölümleri ile anılıyor. Daire’nin yapması gereken tek iş bu mudur?
Kamuoyunda son dört-beş yıldır artan duyarlılık nedeniyle Çalışma Dairesi ile iş kazaları birlikte anılır oldu. Ama bu çok önemli bir iş olmasına rağmen, Daire’nin tek işi bu değil. Geçmişte de kamuoyunun ilgisine göre Daire’nin özdeşleştirildiği konular oldu. Mesela beş altı yıl önce, “kaçak işçi” denilen kayıt dışı işçilik konusundan ibaret bir daire sanılıyordu Çalışma Dairesi. Ki buda çok önemli bir konudur ama tek ilgilenilen konu değildir.
“Özel sektör çalışanlarına birçok faydası dokunacak”
Peki Çalışma Dairesi’nin görevleri arasında başka ne gibi konular var?
Çalışma Dairesi, çok önemli bir dairedir. Eğer işini tam anlamı ile yapabilse, özel sektör çalışanlarına birçok faydası dokunacak, patronların ise pek memnun kalmayacağı görevleri var. İşsizlere iş bulmak, özürlüleri işe yerleştirmek, çocuk işçiliğini önlemek, kayıt dışı çalışmanın cezalandırılması, iş kazalarını önlemek, iş güvenliğini sağlamak, meslek hastalıkları ile ilgili çalışma yapmak, maaşların düzgün ve yeterli ödenmesini sağlamak, sendikalaşmayı kolaylaştırmak, mesailerin düzenlenmesi, öğle aralarının ve haftasonu tatillerinin güvence altına alınması, yıllık ücretli izinlerin kullanılmasının sağlanması, haksız yere işten durdurmaların önüne geçmek gibi çalışma yaşamıyla ilgili neredeyse her konu bu dairenin görev alanındadır.
Patronların bu görevlerin yapılmasını istememeleri nedendir?
Şöyle ki, çalışma yaşamındaki her düzenleme patronlara ek maliyet getirir. Karlarını azaltır. Bu da istemedikleri bir şeydir. Sadece iş kazalarını önlemek için alınacak tedbirlerin maliyeti değil, özürlü çalıştırmak zorunda olmak, kaçak çalıştıramamak, her personele izin kullandırmak, mesailerin kontrol altında olması gibi her konu, patronlar için karı azaltan bir şeydir. Çalışma dairesinin bunlara karışmasını istemezler bu yüzden…
“Hükümetler dairenin patronların işine karışmasını istemediler”
O zaman yeterli personel olmayışından en çok patronlar memnun olmalı?
Evet. Zaten Daire’nin mevcut durumu bir tesadüf değil. Bu güne kadar UBP, CTP, DP; hemen her parti hükümet olduğu halde, Çalışma Dairesi ile ilgili uygulamalarda hiçbir değişiklik olmadı. Daire’ye kalıcı hiçbir yatırım yapılmadı. Bir sürü kağıt, bürokrasi, ıvır-zıvır ile vakit tüketildi. Medyaya yönelik şovlar organize edildi. Ama personel almak, dökümantasyonu düzenlemek, bilgisayar sistemi kurmak gibi daireye işlev kazandıracak gerçek şeyler görmezden, duymazdan, bilmezden gelindi. Sebebi de Daire’nin patronların işine karışmasını istememeleriydi.
Meslek Hastalıkları ile ilgili 20 yıldır çalışma yok!
Çalışma Dairesi’ne en son ne zaman müfettiş alındı?
En son 2005 yılında, yani on bir yıl once Daire’ye müfettiş alındı. O tarihte alınan müfettişlerin yarıya yakını şu anda başka görevlerde çalışıyor. Kimisi sınava girerek kamunun başka bölümlerine geçti, kimisi ise gelmiş geçmiş bakanlar tarafından kadroyu tuttukları halde başka görevlere verildi. Şu anda sadece 8 müfettiş ile Karpaz’dan Yeşilırmak’a, aklınıza gelebilecek her türlü iş yerindeki (benzinci, bakkal, fırın, restorant, galeri, berber vs.) her türlü işçinin sorunu ile ilgilenmeye çalışıyor Daire… Mesela kamuoyu en çok iş kazaları ile ilgileniyor. Ancak en az iş kazaları kadar önemli ve hayati bir konu olan Meslek Hastalıkları ile ilgili son yirmi yıldır Çalışma Dairesi hiçbir şey yapmadı.
Meslek Hastalıkları dediğiniz nedir?
Birçok iş kendi özel durumundan dolayı çalışanlarda çeşitli özel hastalıllara neden olur. En basitinden bir ofiste çalışanların kullandığı koltuklar uzun vadede bel, sırt, omuz ağrılarına ve kalıcı hasarlara neden olabilir. Veya bir boya işinde çalışan personel yavaş yavaş çeşitli zehirlenmelere maruz kalır. Kaza gibi bir anda oluşmayıp on onbeş yılda vücutta birikerek ölüme, sakat kalmaya, kansere neden olan onlarca meslek hasatalığı var. Ve bu hastalıklar her işin niteliğine göre, farklı farklıdır. Ülkemizde bu konuda hiçbir çalışma yapılmamaktadır, ama aslında çalışma yapılsa görülecek ki, birçok insanımızın normal kabul ettiği birçok hastalık yaptığı iş nedeniyle ortaya çıkmıştır. Çalışma yaşamında gerekli önlemer alınmış olsa bu hastalıklar da önlenebilecektir.
Yarın devam edecek
“Hükümetler Çalışma Dairesi’nin düzgün çalışmasını istemedi”
