18 Eylül’de açılacak olan kamu okulları, kayıt döneminde bağış adı altında alınan aidatlar ile yine gündem yaratmaya devam ediyor. Çocuklarını 4 yaş grubu olarak bilinen okul öncesi eğitim kurumuna kaydetmek isteyen veliler, okul aile birliği veya okul idaresi tarafından istihdam edilen yardımcı öğretmenlerin maaşların karşılamak için oldukça yüksek miktarları ödemek zorunda bırakılıyor.
Okul öncesi eğitim kurumlarında 4 yaş grubunda yıllardır gündeme gelen konu hakkında, KTÖS Genel Sekreteri Şenel Elcil’in sendika adına yapmış olduğu şikayet üzerine Ombudsman Emine Dizdarlı tarafından rapor hazırlandı. Elcil, yapmış olduğu şikayette yapılan istihdamların yasadışı olduğunu ve eğitimde eşitlik ilkesine aykırı olduğunu belirtti. Dizdarlı raporda durumu Öğretmenler Kamu Görevlileri Yasalarına ve Okul Aile Birliği ve Federasyonlar Tüzüğü’ne göre yorumlayarak Öğretmenler Yasası’nda okul öncesi eğitim kurumlarında öğretmen yardımcıları için aranacak nitelikleri, görev ve sorumlulukların belirtildiğini dile getirdi. Dizdarlı raporunda okul aile birliği yönetim kurumlarının görevleri içinde öğretmen veya öğretmen yardımcısı istihdam etmek olmadığını fakat yapılan soruşturma İlköğretim Dairesi’ne bağlı okullarda söz konusu kurulların İlköğretim Dairesi’nin adını kullanarak ve kendi insiyatiflerini kullanarak hazırladıkları sözleşmeler ile öğretmen yardımcısı istihdamı için Kamu Hizmet Komisyonu gibi münhal ilan ettiğini belirtti. Raporda bu duruma göz yuman veya izin veren Milli Eğitim Bakalığı’nın ise “öğretmen istihdamında dikkat edilmesi gereken hususlar” ile ilgili genelge yayımlayarak yasalar aykırı hareket ettiğine dikkat çekildi.
Raporda söz konusu yasa dışı istihdamlar neticesinde velilerin özel okulları tercih etmeye zorlandığı ve bu durumun eğitimde eşitsizlik yarattığına vurgu yapıldı. Ayni zamanda 4 yaş grubu öğrenci olması gereken ve bu yaş grubundaki nüfusun yüzde 44’ünü oluşturan çocukların okula gidemediğine değinildi. Uzun yıllardır devam eden bu gayrı yasal istihdamların en büyük sebebinin ise Milli Eğitim Bakanlığı tarafınca mevzuata uygun istihdam yapılmaması olduğu belirtildi.
Okul aile birliklerinin istihdam ettikleri öğretmen yardımcısı kişilerin maaşlarını ödeyebilmek için bağış adı altında velilerden aidat topladıklarını ve böylece ücretsiz eğitim hakkının ihlal edildiğine raporda dikkat çekildi. Okulların kendi paralarını kazanmasının ise MEB tarafından kaynak sağlanmamasının doğrudan sonucu olduğunu dile getiren Dizdarlı, bu durumun bakanlığın denetim mekanizmasını etkin çalıştırmamasına neden olduğunu belirtti.
Gayrı yasal istihdamların bir diğer yönü ise öğretmen yardımcısı olarak atanan kişilerin asgari ücretten düşük ücret ile çalıştırılarak sömürülmeleri. Dizdarlı, bakanlığın öğretmen yardımcısı atama sorumluluğunu yerine getirmesi ve gayrı yasallık karşısında tedbir alması gerektiğine vurgu yaptı.
