Kadın avukatlar ve Barolar Birliği İnsan Hakları Komitesi erkek şiddetine uğrayan sinemin yalnız olmadığını belirten ve bir dizi talep içeren bir açıklama yaptı.
Açıklama şöyle:
Sinem yalnız değildir…
Meslek icra ederken, birçok şiddet olayını yakından takip ediyoruz. Bu tip fiiller, sanıldığının aksine sadece ceza davalarında değil, özellikle aile davaları başta olmak üzere pek çok meselede ortaya çıkıyor. Uzun yıllar görmezden gelinen ve toplumun geleneksel algıları çerçevesinde halı altına süpürülen ev içi şiddet vakaları, özverili çabalar, ses çıkaran kadınlar sayesinde artık ev dışına taşıyor. Elbette ev içi şiddet sadece fiziksel değildir, ekonomik, cinsel, ısrarlı takip ve psikolojik boyutu da vardır. Fiziksel şiddet öncesinde, kadınları baskılamak ve sindirmek için diğer şiddet türleri sıklıkla uygulanmaktadır. Özellikle cinsel şiddet, eşler arasında sıklıkla görülmektedir. Tüm şiddet biçimleri sanılanın aksine sosyo-ekonomik açıdan farklılık tanımamakta, her kesimden kadını etkilemektedir. Aynı şekilde şiddet uygulayıcıları arasında da farklılık yoktur. Ayrıca mağduru da sadece kadın değildir. Özellikle çocuklar da çeşitli şekillerde istismar edilip şiddetin mağduru oluyor. Kol kırılır yen içinde kalır, iki kişinin arasındaki özel meseleye karışmak ya da “aile içindeki düzene” müdahale etmek doğru değildir gibi anlayışlar, yerini yavaş yavaş “her ne sebeple gerçekleşirse gerçekleşsin şiddet şiddettir, cezalandırılmalıdır” sözüne bırakıyor. Aşağıda da değinileceği gibi yasal düzenlemeler de ev içi şiddet mağdurlarını daha çok destekliyor.
Tabi ki bu ilerleme, çok kolay ve hızlıca gerçekleşmedi. Tüm dünyada olduğu gibi, Kıbrıs’ın kuzeyinde de yazılı yasalarda mevcut görünen eşitlik toplumun her bir cinsiyete biçtiği ataerkil “ödevler” işin içine girdiğinde; toplum dilinde ve çarkların işleyişinde yerini eşitsizliğe bırakıyordu. Bundan 10 yıl önce, bu ülkede ev içi ve kadına/çocuğa yönelik şiddet var dediğimizde, söylediklerimiz pek bir anlam ifade etmezdi. Çünkü bahsettiğimiz her olay, dört duvar arasında yaşanmakta, devlet konuya dair veri toplamamakta ve gereken yasal – kurumsal ilerleme olmadığından ötürü bir şekilde kapatılmaktaydı. 1/98 Aile Yasası’nın hazırlanışı esnasında devrim niteliğinde bir ilerleme sağlanmış, koruma emrine dair yasal düzenleme gerçekleştirilmişti Fakat bunun uygulanmasına dair gereken ek düzenlemeler ertelenmişti. Pek çok kadın bu hakkın dahi bilincinde değildi. Ama şiddete maruz kaldıklarında direnmelerine yardımcı olacak bir sığınma evi bile olmaması, seslerini çıkarıp mahkemeye başvurmalarının önüne geçiyordu. Çünkü onları koruyacak bir mekanizma kurulmamıştı.
2011 yılına gelindiğinde Meclis, Avrupa Konseyi’nin “İstanbul Sözleşmesi”ni onaylayıp, iç hukukunun bir parçası yaparak, sözleşmeye yasa gücü verdi. Fakat bu sözleşmenin tamamı yerine getirilmedi. 2018 yılında Polis Teşkilatı içerisinde kurulan “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Şubesi” bu sorumluluklardan biriydi. 7 yıl gecikmeli olarak faaliyete geçen birim, sorunun ne denli büyük olduğunu kanıtladı. Böylece veriler toplanmaya ve ev içi şiddetin ne boyutta olduğunu bize göstermeye başladı. Fakat bu yeterli değildir. Çünkü kadına yönelik şiddet fiillerinin ceza yasasında, farklı ve nitelikli bir suç olarak düzenlenmesi, özel bir yasa ile de önleme ve koruma mekanizmalarının yasallaşması gerekmektedir. İstanbul Sözleşmesi’nin üzerinde durduğu en önemli noktalardan biri, fiilin oluşmasından önce engellenmesidir. Maalesef devlet, yıllardır bu konuda hiçbir adım atmamış, suçun oluşmasının ardından yürütülecek yargılama süreci ile yetinmiştir.
Halbuki suç oluşmadan önce yapılması gerekenler hayati bir öneme sahiptir.
Birkaç noktada yaşanan yasal ilerlemeler, toplum algısını bir yönde değiştirmiş olsa da, kurumsal algı hâlâ varlığını korumaktadır. Meslektaşımız Sinem Ç.’nin yaşadığı şiddet olayı çerçevesinde değerlendirme yapıldığında, bu açıkça ortaya çıkmaktadır. Olay mahkemeye intikal ettiği için, içeriğine ilişkin yorum yapmamız mümkün değil. Lakin üç husus bunun dışındadır. Birincisi, iki taraf arasında yaşanan bu gibi durumlarda, karşı şikayet çok bilindik bir yöntemdir. İki taraf da birbirine yönelik şikayetlerini çekerse, mahkeme huzurunda konu farklı bir şekilde değerlendirilebilir. Bu alışkanlık, belli ki kadına yönelik şiddet meselelerine de sıçramıştır. İkincisi gözaltına alındıktan sonra mahkemeye teminat maksatları bakımından çıkarılan şahısların, kelepçeli olarak bekletilmesidir. Kaçmalarını engellemek maksadı ile kullanılan bu yöntem insan hakları ile bağdaşmamaktadır. Buna rağmen Sinem Ç.’nin kelepçeli getirilip, Tarık A.’nın kelepçesiz getirilmesinin manasını Polis Teşkilatının açıklaması gerekmektedir. Son nokta, basında çıkan haberlerde kullanılan fotoğraflar ve dil açısından sorun vardır. Haber içeriklerine ilişkin değerlendirme yapıldığında, istisnalar dışında konu şiddetin bir meşru sebebi olabilirmiş gibi bir algı yaratırken, kadına yönelik şiddeti bir kavga meselesine indirgemektedir. Diğer yönden şiddetin çıplak bir şekilde resmedilmesi de çifte mağduriyete sebep vermektedir.
Kadına yönelik şiddet vakalarına ilkesel yaklaşmak gerektiği yönündeki tavrımızın herkes için geçerli olduğunu, bu sebeple kadına yönelik şiddetle ilgili aleyhine ceza davası getirilen meslektaşımızın davasını buradakine benzer hassasiyetle takip etmekte olduğumuzu da bu vesile ile bildiririz.
Şiddete maruz kalan her kadına buradan da çağrı yaparak, yaşadıklarının kendi suçları olmadığını, ALO 183 ve Alo 155 numaralarından polis ve sosyal hizmetlere ulaşabileceklerini hatırlatmak istiyoruz.
Taleplerimiz
1- 2014 yılında yasası geçen Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Dairesi’nin, kuruluş yasasında yer alan tüm görevleri yerine getirmek için tam zamanlı çalıştırılması.
2- K. T. Barolar Birliği ve KAYAD ortalığında yürütülen proje kapsamında hazırlanan, Ev içi ve kadına yönelik şiddete dair özel yasa taslağının gözden geçirilip, tüm paydaşların katılımı ile Meclis komitesinde gündeme alınması.
3- Fasıl 154 Ceza Yasası’nda suçun ayrıca ve ağır bir şekilde düzenlemesi.
4- Kadına yönelik şiddetle mücadelede en önemli araç olan toplumsal cinsiyet eşitliği algısının sağlanması adına gereken eğitim müfredatının hazırlanması.
5- 2011 yılında yasalaşan İstanbul Sözleşmesi çerçevesinde, devletin üstlendiği sığınma evi kurma, kadınların toplum içinde güçlendirilmesi ve haklarının bilincinde olmaları için gereken önleyici programların derhal hayata geçirilmesi.
6- Polis Teşkilatı içerisinde sadece Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Şubesi çalışanlarına değil, özellikle Adli Şube polislerine yönelik kadına yönelik şiddetle mücadeleye dair eğitim verilmesi.
7- Adli yardıma ilişkin Aile Yasası’ndaki kısıtlı düzenlemenin geliştirilip, geniş çaplı bir adli yardım sisteminin kurulması.
8- Mahkeme haberlerini servis eden gazetelerin, basın örgütleri tarafından şiddet olaylarını haberleştirme konusunda eğitime tabi tutulması.
İmza
Kadın avukatlar, 1. Av. Ayşe Sandallı, 2. Av. Emine Dağyaran, 3. Av. Funda Emin Kuşadalı, 4. Av. Öykü Çetin, 5. Av. İpek Çakmak, 6. Av. Güler Özkök, 7. Av. Nuray Necdet, 8. Av. Mehtun Muslu, 9. Av. Sevilay Yıldırımer, 10. Av. Deniz Düzgün, 11. Av. Semral Altunç, 12. Av. Suna Gözgülü, 13. Av. Gül Uğur, 14. Av. Ayşe Öztabay, 15. Av. Evrim Eminağa, 16. Av. Meltem Atakara, 17. Av. Cansu N. Nazlı, 18. Av. Aysel Menteş, 19. Av. Kıymet Deva Rahvancıoğlu, 20. Av. Feyza Ferzan, 21. Av. Emine Onaç Özkoç, 22. Av. Yağmur Elagöz, 23. Av. Çise Atlas, 24. Av. Cemre İpçiler, 25. Av. Suna Amca, 26. Av. Ülev Kuru, 27.Av Tuğçe Altan, 28.Av. Eda Aşan, 29.Nevin Ersoy, 30.Mine Körkmen, 31. Av Sevilay İleri, 32.Fidan özkarataş, 33. Av. Zehra Delibaş, 34. Av. Çise İzanoğlu, 35. Av. Leyla Bahar, 36. Şifa Kırmızıgi,l 37. Şifa Kalkanlı, 38. Gizem Karanlık, 39. Tülin Alpagut, 40. Dilay Zeki, 41.Sevgi Maraşlı Moda, 42. Av. Laden Asilzade, 43. Av. Dervişe Günay Çerkez, 44. Av. Meral Erensoy Metay, 45. Av. Fezile Osum, 46. Av. Faika Deniz Paşa, 47. Stj Av. Deniz Altıok, 48. Av. Arzu İzveren, 49. Av. Çağıl Özsoy, 50. Av. Halide Sadrazam, 51. Av. Buse Liman, 52. Av. Ayşe Öztabay, 53.Av. Seda Okgül, 54. Av. Melahat M. Atamtürk, 55. Av. Buğra Mavioğlu, 56. Av. Sevim Onaç, 57. Av. Yıldız Menteş, 58. Av.Öykü Akcan, 59. Av. Duyal Arşanlar, 60. Av. Emine Onaç Özkoç, 61. Av. Gül Uğur, 62. Av. Aslı Murat, 63. Av. Nil Gövsa, 64. Av. Utku Çağda Coşar, 65. Av. Ezgi Kiraz Gaziğlu, 66. Müfide Mesutoğlu, 67. Av. Melis Türkkal, 68. Av. Esra Bilimer, 69. Av. Ayten Darbaz, 70. Av. Eda Çelik, 71. Av. Nilhan Avcı, 72. Av. Mine Atlı, 73. Av. Feriha Tuğca Ulukurt, 74. Av. Irmak Atılım, 75. Av. Rüyam Öztuna, 76. Av. Fazilet Çakır, 77. Av. Gizem Erciyas, 78. Av. Pembe Uçurum, 79. Av. Havva Arensavaş, 80. Av. Zarif Beysoydan Çaklıoğlu, 81. Stj Av. Ekin Elagöz, 82. Av. Sedef Apakgün, 83. Av. Gizem Onbaşı, 84. Av. Gamze Torun Bilgehan, 85. Av. Ayşen Özdenefe, 86. Av. Pembe Adem, 87. Av. Emine Uzuner, 88. Av. Feriha Uysal, 89. Stj Av. Merve Kaplan, 90. Av. Gülçe Berksel, 91. Av. İclal Nurluöz, 92. Av. Nur Lastikçioğlu, 93. Av. Pınar Öcal Gökbörü, 94. Av. Nezihe Mut Muratoğlu, 95. Av. Mine Vehit, 96. Av. Çağla Adak, 97. Av. Ecem Koral, 98. Av. Dilem Akçaba, 99. Av. Gamze Kocatürk, 100. Av. Selin Reis, 101. Av. Neriman Doktoroğlu Atıcı, 102. Av. Şerife Transtürk, 103. Av. Göksu Durmuş, 104. Av. Cemre Günsel, 105. Av. Pınar Erişmen Ateş, 106. Av. Ayşe Günçağ, 107. Av. Gülistan Çelebi, 108. Av. İpek Ergün Güven, 109. Av. Sevilay Tacel, 110. Av. Seda Bayır, 111. Av. Hacer Akın, 112. Av. İrem Çakmak, 113. Av. Damla Demir, 114. Av. Tuğçe Dandil, 115. Av. Ceyda Kalfaoğlu, 116. Stj Av. Huriye Çelik, 117. Av. Şehriban Tanışman, 118. Av. Çizem Kızılduman, 119. Av. Zehra İlhan, 120. Av. Çise Gürkan, 121. Av. Şengül Göksu Arsal, 122. Av. Gizem Malyalı, 123. Av. Neşe Keskin, 124. Av. Laden Yusufoğlu, 125. Av. Ayşe Arslangazi Çilo, 126. Av. Sevil İlktuğ, 127. Av. Lale Yiğit, 128. Av. Sim Karahasanoğlu, 129. Av. Cansu Adaoğlu Debreli, 130. Av. Dilem Nazif Çınar, 131. Av. Yağmur Aktunç, 132. Av. Şerife Sabancı, 133. Av. Nihal Kaya, 134. Av. Melek Mestan İslamoğlu, 135. Av. Yağmur Abat, 136. Av. Yağmur Çelikörs, 137. Av. Aysel Siber, 138. Av. Şerife Kerem, 139. Av. Yağmur Z. Oranoğlu, 140. Av. Emine Çolak, 141. Av. Jale Hastan, 142. Av. Sedef Özzafer, 143. Av. Selin Erişir, 144. Av. Seniha Öztoprak, 145. Av. Yağmur Girgin, 146. Av. Ayten G. Birkaya, 147. Av. Meral Birinci Sonan, 148. Av. Aslı İnce, 149. Av. Betül Ciyaslıoğlu, 150. Av. İpek Ergün Güven, 151. Simge Kalkanlı, 152. Av. Nazenin Taşçıoğlu, 153. Av. Merve Ereksel, 154. Av. Tuğçe Kortan, 155. Av. Nurat Karakuş, 156. Av. Nimet Bulundu, 157. Av. Hatice Akmanlar Aşık, 158. Av. Pembe Nur Kanburlar, 159. Av. Meltem Şah, 160. Av. Selcan Şenkurt, 161. Av. Zeliş Sarı 162. Şaziye Kasımoğlu 163. Kezban Aksu ve K. T. Barolar Birliği İnsan Hakları Komitesi.
*Metin imzaya açıktır, destekleyen arkadaşlar imzaya kendini ekleyerek paylaşabilir.
