Peru’dan Hindistan’a, Yeni Zelanda’dan Zimbabwe’ye işçi ve emekçiler hakları için eylem yapıyor
Dünyanın birçok ülkesinde işçi ve emekçiler hakları için mücadeleyi sürdürüyor. İşçiler Şili’de emeklilik hakkı için, Brezilya’da neoliberal reformlara karşı; İngiltere’de ücret, Bangladeş’te iş talebiyle; Kamboçya’da ödenmeyen maaşlarını ve Fransa’da “eşit işe eşit ücret” istedikleri için seslerini yükselttiler. İşte son iki haftada gerçekleştirilen işçi grev ve eylemlerinden bazıları.
Şili
Güney Amerika ülkesi Şili’de emeklilik sisteminin özelleştirilmesine karşı ülke genelindeki eylem ve grevler sürüyor. On binlerce işçi ve emekçiler 4 Kasım’da birçok kentte yürüyüşler düzenledi. Başkent Santiago’da sokaklara barikatlar kuruldu, kimi yerlerde işçiler iş bırakarak eylemlere katıldı. Kısaca AFP adı verilen ve 178 milyar dolarlık emeklilik fonunun aktarılacağı yeni bireysel emeklilik sistemine tepki gösteren Şilili emekçiler, benzer bir uygulamanın 1981 yılında, Pinochet Diktatörlüğü döneminde de gündeme getirildiğini hatırlatıyorlar. Şilili işçi ve emekçiler, AFP’ye karşı bugüne çok sayıda eylem yaptılar. Ancak Devlet Başkanı Michelle Bachelet bu talebi duymazdan geldi.
Peru
Yargı çalışanları, maaş zammı ve bütçe talepleriyle iki günlük grev yaptı. 3-4 Kasım’da gerçekleştirilen grev ile ilgili konuşan işçi temsilcisi Marco Antonio Panduro Flores, “Grev kararını işçiler verdi, yargı reformu için daha fazla bütçe istiyoruz, ayrıca hak ettiğimiz ikramiyeleri istiyoruz” dedi. Yargı çalışanları, talepleri kabul edilmezse 72 saatlik yeni bir greve daha gidecekler.
Brezilya
Eski Devlet Başkanı Dilma Rousseff’in görevinden alınmasının ardından Başkan olan Michel Temer’e yönelik emekçi tepkisi dinmiyor. Brezilya’daki 8 sendika federasyonu Temer’in “önlem paketine” karşı sokaklara çıktı. Reform adı altında kamu harcamalarının düşürülmesi, emeklilik yaşının yükseltilmesi, esnek çalışmanın yaygınlaştırılması planına karşı çıkan emekçiler, geçtiğimiz Cuma günü genel grev yaptı. Öğrenciler de 170 üniversite eylemler düzenledi.
Bangladeş
Tekstil cehennemi Bangladeş’te 100 kadar tekstil işçisi geçtiğimiz pazartesi Dhaka-Chandra karayolunda insar zinciri oluşturarak kapatılan fabrikalarının yeniden açılmasını ve ödenmeyen alacaklarının tahsil edilmesini istedi. CNB Composite fabrikasından 20 çalışan Ekim ayında işten atılınca işçiler eylem yapmış, iki gün sonra şirket fabrikayı kapattığı duyurmuştu.
Hindistan
Kırsal bölgelerde çalışan çocuk bakımı işçileri Punjab ve Haryana’da eylemler yaptı.
7-9 Kasım’da yapılan eylemlerde ücret artışı talep edildi. Çocuk bakımı işçilerinin Amritsar’daki yürüyüşüne ise polis müdahale etti, bunun üzerine işçiler birkaç saat boyunca yol kapatarak eylem yaptı. Bathinda’da da Kamu İşleri Bakanı’nın evinin önünde oturma eylemi yapıldı.
Umman
Kamu işletmesi olan Haya Su Şirketi çalışanı 400 işçi, iki günlük grev yaptı. Şirket CEO’sunun görevden alınmasını isteyen ve şirket yöneticilerinin işçilere “kötü muamelesi”ni protesto eden işçiler, yasada 14 gün olan “hastalık izni”nin şirkette 10 günle sınırlandırılmasına da karşı çıkıyor. İşçiler elektronik parmak izi okuma sisteminde sorun yaşandığını, bu nedenle çalışan işçilerin işe gelmemiş göründünü, bunun da yıllık izinlerinden kesildiğini belirtiyorlar. İşçiler iki günlük grevin ardından Umman Genel İş Federasyonu’nun müdahalesiyle işlerine geri döndüler.
Zimbabwe
David Whiteheads isimli tekstil şirketinin çalışanları eylem yaptı. İki yıldır müfettiş denetiminde olan şirketin, çalışanlarına 20 milyon dolar borcu olduğu ancak denetim bitmediği gerekçesiyle ödeme yapılmadığı belirtiliyor.
Tekstil işçileri devleti işçi haklarını güvence altına almamakla suçluyor. Bu süre boyunca şirketin mal varlıklarının satıldığını fakat işçi ücretlerinin ödenmediği belirtiliyor. Zimbabwe Sendikalar Kongresi ise ülkenin ‘fabrikalar müzesi’ne dönüştürüldüğü açıklaması yaptı.
Kamboçya
Kamboçya’da başkent Phnom Phen’deki Kiang Yan isimli bir Çin tekstil firmasında çalışan yüzlerce işçi, ödenmeyen ekim ve kasım maaşları için eylem yaptı. Fabrikanın iflas ettiği gerekçesiyle kapatıldığı öğrenildi. 200 işçiden oluşan bir heyet de geçtiğimiz hafta Çalışma Bakanlığına dilekçe yazarak Bakanlıktan destek talep etti. Teksil İşçileri Derneğine göre Kamboçya’da sadece bu yıl 70 kadar tekstil fabrikası kapatıldı. Başbakan Hun Sen ise patronların fabrikaları ‘daha ucuz’ ülkele taşımaması için Kamboçyalı tekstil işçilerinin “daha üretken” çalışmalarını talep eden skandal bir açıklama yaptı. Kamboçya, tekstil işçilerinin en kötü koşullarda çalıştırıldığı ülkeler arasında bulunuyor.
Yeni Zelanda
Kamu hizmeti kapsamındaki ambulanslarda görevli ilkyardım çalışanları, çalışma koşullarına tepki olarak beş gün boyunca ‘üniforma giymeme’, ‘rapor yazmama’, ‘fazla mesaiye kalmama’ eylemleri yaptı.
Ambulans Profesyonelleri Sendikası üyesi 1000’den fazla emekçi, kadro eksikliği nedeniyle uygulanan, molalarda çalışma ve yarım saatlik fazla mesailerin kaldırılması karşılığı yüzde 1 ücret zammını reddederek 4 -9 Kasım arası eyleme yaptı. İlkyardım çalışanları, “bayılana kadar çalıştırıldıkları” için çalışma saatlerinin daha da azaltılmasını talep ediyor.
Yine Yeni Zelanda’da 18-19 Ekim’de iki gün iş bırakan asistan hekimler yeniden greve çıkma uyarısı yaptı. Asistan hekimler çalışma saatlerinin azaltılmasını ve asistan hekim sayısının artırılmasını istiyor.
Papua Yeni Gine
Papua Yeni Gine Hemşire Derneği üyesi kamu sağlık emekçileri, hükümetin söz verdiği ikramiyelerini vermediği gerekçesiyle geçtiğimiz hafta bir günlük grev yaptı. 2015’te imzalanan sözleşme gereği ikramiyelerin hemşirelere ödenmiş olması gerekiyordu. Ülkenin 2017 bütçesinde ise sağlık harcamalarının 1.5 milyar kinadan 1.2 milyar kinaya düşmesi eleştiriliyor.
Namibya
Afrika ülkesi Namibya’da güvenlik şirketleri çalışanları, talepleri kabul etmezse ay sonunda greve çıkacaklarını açıkladı. Güvenlik çalışanları başkent Windhoek’te 4 Kasımda yürüyüş yaparak taleplerini yineledi. Bu sektörde örgütlü üç sendikaya üye çalışanlar ücret ve ikramiye zammı istiyorlar.
Güney Afrika
Lenyenye ve Nkowankowa kentlerinde çalışan sokak temizlik işçileri grev yaptı. SATAWU sendikası öncülüğünde çıkılan grevde işçiler, “toplu sözleşme” hakkı istedi. SATAWU sendikası sözleşme yapmak için gerekli üye sayısına ulaştıklarını belirtiyor.
Fransa
Paris’te kadın emekçiler “eşit işe eşit ücret” için yürüdü. Kadınlar geçtiğimiz pazartesi saat tam 16.34’te iş bırakarak Cumhuriyet Meydanı’nda toplandı. Araştırmalara göre Fransa’da kadın çalışanlar saat 16.34’ten itibaren “bedava” çalışıyor.
Fransa’da erkek çalışanlar, aynı işleri yaptıkları kadınlardan ortalama yüzde 15 daha fazla ücret alıyorlar. Aynı gerekçeyle Ekim sonunda İzlandalı kadınlar da iş bırakarak ‘eşit ücret’ istemişlerdi.
Yunanistan
İki milyon özel sektör çalışanını temsil eden GSEE sendikası 8 Aralık’ta ülke genelinde bir günlük greve çıkacaklarını ilan etti. Yunanistanlı işçiler, SYRIZA hükümetinin kemer sıkma uygulamalarını protesto edecekler. Öte yandan Larissa kentinde eylem yapan emekliler, maaşlarındaki kesintileri Sosyal Güvenlik Kurumu önünde protesto ettiler.
İngiltere
BMW otomotiv fabrikasının 4 bin çalışanı grev oylaması yaptı. İşçilerin sandığından yüzde 96 oyla ‘greve evet’ kararı çıktı. BMW geçtiğimiz yıl 6 milyar sterlin kâr elde ederken, hissedarlarına da 2 milyar sterlin kâr payı dağıttı ancak işçilerin emekli maaşı ödemesindeki anlaşmayı rafa kaldırmak istiyor.
Kuzey İngiltere’de de asistan öğretmenler ücretlerindeki kesintileri protesto etmek için iki gün grev yaptı.
Manchester’daki Fujitsu fabrikasının 300 işçisi de 48 saatlik grev yaptı. Unite sendikası üyesi işçiler iş güvenliği, ücretler ve emeklilik ile ilgili görüşmelerde anlaşmazlık üzerine greve çıktılar.
Kuzey İrlanda
Birleşik Krallık’a bağlı Kuzey İrlanda’da öğretmenler bir dizi grev kararı aldı. Kuzey İrlanda Ulusal Öğretmen Sendikası ile Kadın Öğretmenler Birliği, bir dizi ‘birer günlük’ grev kararları aldıklarını duyurdu. Buna göre ilk grev bu ayın sonunda, diğerleri ise Ocak ve Şubat aylarında gerçekleştirilecek. Geçtiğimiz yıl ücret zammı yapılmamasına öfkeli olan öğretmenler 2017 için de yüzde 1 zam teklif edilmesi nedeniyle eylem kararı aldılar. Grevler 130 okulu kapsıyor.
Ukrayna
Kömür madeni işçileri açlık grevine başladı. Novovolynska’daki 10 numaralı kömür madeninde çalışan 50 işçi üç aydan fazla bir süredir ödenmeyen maaşlarının ödenmemesi nedeniyle açlık grevi yapıyor. Yaklaşık 300 maden işçisi de Ekim sonunda aynı gerekçeyle yolları kapatarak eylemler yapmıştı.
