DSÖ’dan COVID-19 hakkında günlük medya brifingi paylaştı.
“Dünyada 100,000’den Fazla Kişi de İyilemiştir”
Dünya Sağlık Örgütü Genel Müdürü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus yaptığı açıklamada,”Şu ana kadar yarım milyondan fazla teyit edilmiş Covid-19 vakası ve 20,000’den fazla ölüm yaşanmıştır. Bunlar trajik rakamlar, ama unutmayalım ki, dünyada 100,000’den fazla kişi de iyilemiştir. Dün, dünya yetkilileri ile G20 zirvesinde görüştüm. Mesajım; “Savaşmalıyız, birlik olmalıyız ve ateşlemeliyiz. Elimizdeki bütün imkanları kullanarak virüsü durdurmalıyız. Salgın ile yüzleşmek için bir olmalıyız. Biz ortak bir düşmana sahip insanlarız. Hiç bir ülke yalnız başına savaşamaz, ancak birlikte savaşabiliriz.” sözlerini kullandı.
“G20 Üretip Dağıtmalı”
Tedros; “G20’nin endüstriyel gücünü ve inovasyonunu, hayat kurtarmak için gerekli araçları üretmek ve dağıtmak için ateşlemeliyiz. Gelecek nesillere söz vermeliyiz; “bir daha asla, viral salgınlar hayatımızın parçası olmayacaktır.” Virusun verebileceği zararı biz etkileyebiliriz.” dedi.
Tedros; “Bu özellikle G20’nin bir parçası olmayan ancak G20 ülkelerinin aldığı kararlardan etkilenecek ülkeler için önemlidir. Günün ilk saatlerinde, dünya genelindeki 15 farklı ülkenin Sağlık Bakanları ile görüştüm. Çin, Japonya, Kore ve Singapur bizimle tecrübelerini ve edindikleri dersleri paylaştılar. Neyin işe yaradığı hakkında birkaç ortak şey ortaya çıktı; teyit edilen vakalarda erken tespit ve izolasyon ihtiyacı, kişilerin tanımlanması, takibi ve karantinası, bakımı optimize etme ve iletişim kurma ihtiyacı, güven inşa etme ve mücadeleye toplumu dahil etmek. Ülkeler ayrıca bazı ortak zorlukları dile getirdiler; kişisel koruyucu ekipmanların kronik küresel kıtlığı artık hayatımızı kurtarmak için kolektif topluluğumuza en acil tehditlerden biridir.” şeklinde konuştu.
“Aşı Tedavisi İçin 12-18 Ay Gerekli”
“Sağlık çalışanları risk altındayken, hepimiz risk altındayız. Düşük ve orta gelirli ülkelerdeki sağlık çalışanları, en zengin ülkelerdeki ile aynı korumayı hak ediyor.” dedi. Bunlara ek olarak sözlerine “aşı tedavisi için hala 12 – 18 aylık bir süreye ihtiyaç var. Bu arada, hastayı tedavi etmek ve hayat kurtarmak için acil bir terapötik ihtiyaç olduğunu biliyoruz.” sözlerine ekledi.
“4 Farklı İlaç ve Karışımları Test Edilecek”
Norveç ve İspanya’da ilk hastaların bugün dayanışma denemesine katılacağını duyurmaktan mutluluk duyduklarını da ayrıca ifade etti. Bu denemelerde, Covid-19 için 4 farklı çeşit ilaç ve ilaç karışımlarının etkileri ve güvenilirlikleri test edilecek. Tedros; “Bu tarihi bir denemedir. Bu deney, hangi ilaçların işe yaradığına dair sağlam kanıtlar üretmek için gereken süreyi önemli ölçüde azaltacak. 45 ülkeden fazla ülke bu deneye katkıda bulunuyor ve dahası da ilgilendiklerini bildirdiler. Bu süreç boyunca, tüm bireyleri ve ülkeleri, Covid-19 tedavisinde etkili olduğu gösterilmeyen terapötikleri kullanmaktan kaçınmaya çağırıyoruz.” notunu ekledi.
Singapur Sağlık Bakanı; “Bu savaşın henüz başındayız. Sakin kalmamız, birlik olmamız ve birlikte çalışmamız gerekiyor.” sözlerini kullandı.
Sorulan soruların özetlenen cevapları aşağıdadır.
Asemptomatik Vakalar Hakkında Çin’den Gelen Herhangi Bir Serolojik (Serum ve diğer vücut sıvılarının bilimsel çalışması) Veri Var mı?
Dr. Maria Van Kerkhove; “Şu anda salgın hastalıklar için serolojik çalışma yapan 12’de fazla ülke mevcuttur. Bu ülkeler bizim “F efekt protokolü” dediğimiz vakaları ve kontrollerini inceliyor.” ifadesini kullandı. Kerkhove; “Henüz sonuç almadık. Bu sonuçları hevesle bekliyoruz, böylece seriel prevelansının ne olduğunu ve dünyanın farklı bölgelerinden farklı yaş gruplarına sahip insanlar arasındaki antikor seviyelerinin ne olduğunu daha iyi anlayabilmeyi umuyoruz.” “Bu işlemleri hızlandırmaya çalışıyoruz ve sonuçlar geldikçe sizinle de paylaşacağız.” dedi.
Amerika, Çin ve İngiltere’de Genç Yaşta Hastaneye Kaldırılan İnsanlar Mevcut. Bu Konu ile İlgili Ne Açıklayabilirsiniz?
Dr. Maria Van Kerkhove; “Covid-19 Virüsü her yaştan insanı şiddetli bir biçimde etkileyebilir.” dedi. Bilgi topladıkları bütün ülkelerdeki verilere göre bu virüs hafif derecede hastalık, orta derecede hastalık (zatürre olmuş ancak henüz solunum makinesine bağlanmamış vakalar), şiddetli hastalık, kritik seviyede hastalık geçirebilir ve bazılarının da ölebileceğini iletti. “Topladığımız bilgilere göre, çoğu çocuk hastalığı hafif derecede geçiriyor, ama elimizde olan raporlar ve bazı yayınlar, çocukların şiddetli hastalık geçirdiğini gösteriyor. Ayrıca, raporlarda ölümlerin olduğu bilgisi de var, 1’i İtalya’dan ve inanıyorum ki 1’i de Amerika’dan” dedi. Daha çok veriye ihtiyaç duyduklarını ve bu verinin, bütün zor koşullara rağmen ülkeler tarafından paylaşıldığını ayrıca belirtti.
Dr. Micheal J. Ryan; “50 yaşın altındaki kişilerin yüzde 10 ila 15’ine kadar orta veya şiddetli enfeksiyon görülür. Kritik konuma ilerlemeyebilirler. Çoğu genç kişiler için bu hafif geçirilecek bir enfeksiyondur, ancak 20 ila 60 yaş arasındaki insanların önemli bir azınlığı için bu önemli bir enfeksiyondur.” ifadesini kullandı.
Ayrıca, genç yetişkinlerin ve yetişkinlerin kameralar karşısında yaptığı konuşmalarda “Bu grip gibi değil” dediğine sürekli olarak şahit olduğunu bildirdi. “Ortaya çıkan gerçek, bu hastalığın ölümcül olmayacağı veya genç yaş grubunda kritik hastalığa neden olmayacağı algısıdır ve bu gençlerde ciddi bir hastalığa neden oluyor.” dedi.
Ek olarak Maria, gençlerin bu hastalıkta “görünmez” olmadığını ve hafif seyirde bile bu hastalığı geçirenlerin, daha kötü geçirebilecek kişilere de bunu taşıyacağının tehlikesini tekrardan hatırlattı.
Çinli Yetkililerin Geçen Ay Paylaştığı Bilgiler Arasında Semptom Göstermeyenlerin Listelenmediği Bilgisi Var. Sizce Bu doğru Bir Veri Tabanı Oluşturmaya Engel Değil Midir?
Maria; “Birkaç ülkedeki vaka raporlarından bildiklerimize göre, rapor tarihinde, bazı hastalarda henüz semptom gelişmemiş olabilir. Bu yüzden asemptomatik olabilirler, ve burada kullandığımız dile dikkat etmeliyiz; kanaatimce asemptomatik kelimesinin küresel olarak kullanılması uygun değildir. Bazı insanlar, çoğu insan kontakt izlemenin bir parçası olarak tanımlandıkları için asemptomatik olarak tanımlandı. Bu, tıbbi olarak zaten takip edildikleri anlamına gelir. Bu nedenle, erken test ediliyorlar. Dolayısıyla “asemptomatik” vakalar aslında pre semptomatik olarak kabul ediliyorlar ve bu vakalar da 2 ya da 3 gün sonra semptom göstermeye başlıyorlar” dedi.
Salgın hastalıklarında önemli olanın salgının nasıl bulaştığı ve bulaştıranların semptom gösteren hastalar olduğu bilgisini de paylaştı. Bu semptomlar genelde ilk aşamada kendini kötü hisseden ancak henüz zatürre olmamış ve hastaneye kaldırılmamış insanlar tarafından bulaştırıldığını ifade etti.
Oxford Yetkilileri Kriesha’nın En Sıkı Tedbirleri Alan Bölge Olduğunu Söyledi. Şu An Vaka Sayısı 1000’den Az. Bu Covid-19 Salgını Sizce Ne Kadar Zaman Daha Sürer ve Sıcak Havaların Söylendiği Gibi Virüsü Durdurma Ya Da Yavaşlatma Etkisi Var Mıdır?
Ryan; “Bu aşamada kimse bu salgının ne zaman biteceğini bilmiyor.” dedi. “İnsanlar, salgının bitmesinden çok, kısıtlamaların ve alınan tedbirlerin ne zaman değişeceğini ya da farklılaşacağını soruyor. Biz, bilinmez bir geleceğe girdik, gidiyoruz. Görüyorsunuz ki bir çok ülke daha yeni salgının boyutunu anlamış durumda. Singapur, Çin bu evrelerden geçti ve şu an salgının tekrar başlamaması için uğraşıyorlar.” şeklinde yanıtladı. “Her ülke şu an farklı durumdadır.” dedi.
Ryan; “Ülkeler için asıl fark yaratacak nokta, ulusal durumu ve ulus-altı durumu incelemektir. Virüsün nerede olduğunu görmeye çalışmaktır. Eğer virüsün nerede olduğunu biliyorsanız, zinciri kırabilirsiniz. Eğer virüsün kimde olduğunu biliyorsanız, kimlerle teması olduğunu biliyorsanız, zinciri kırabilirsiniz. Eğer bu bilgiye sahipseniz, eğer bu bilgiye ulus-altı detayında sahipseniz, yalnızca ölçebileceğiniz düzeyde işlem yapabilirsiniz.” sözlerini kaydetti. “Her kasabada, her belediyede, her ilçede ve bölgede ne olduğunu bilirseniz, bölgesine göre önlemlerinizi uyarlamaya başlayabilirsiniz.”
En çok görülmesi istenen sonucun ise toplu olarak salgının önüne geçerken maksimum tedbirlerin alınması ve ekonomik ve sosyal hayattaki etkisinin de minimum olması olduğunu belirtti. Yürürlükte olan mevcut önlemleri geçmek için, ülkelerin olmazsa olmazı; uygun hijyen ve fiziksel mesafe önlemlerini devam ettirmenin yanı sıra tespit, izole etme, temas izleme ve karantinaya alma sistemi, ülkenin farklı bölgelerinde farklı zamanlarda uygulanabilir olmalıdır. Durumun kötüleşmemesi için önlemleri yeniden uygulayacak durumda olmalıdırlar. Bu çok karmaşık bir takip sistemi gerektirir, herhangi bir alanındaki vakaların dalgalanmasını emmek için çok güçlü bir sağlık sistemi gerektirir.
“Şimdi yapmamız gereken, bu salgının baskısını ve ısısını almak için tasarlanmış, daha kesin, hedefli, direktif önlemler ile bu virüsle yaşamamıza izin verecek kadar önlemleri geliştirmektir. En azından aşı geliştirene kadar.” sözlerini kaydetti.
Salgının Yayılımı Yüksek Hızda Devam Ediyor. Sizce Bu Durum İçinden Çıkılamayacak Hale Gelebilir Mi?
Maria; “Ne kadar çok test yaparsak o kadar çok buluruz. Bir açıdan, oranın arttığını görmek çok zor bir şey. Birçok ülkedeki vaka sayısı artmaya devam edecek, ama virüsün nerede olduğunu bulmak için test yapılması gerekli.” ifadesini kullandı.
“Şimdiye kadar belli ülkelerden de gördüğümüz gibi, bu virüs kontrol altına alınabilir.” Dedi. Yapılması gerekenleri de aşağıdaki gibi sıraladı.
- Vaka bulma
- Bu vakaları test etme
- Bu vakaları tecrit etme
- Hastalıkların şiddetine bağlı olarak onlara bakma, mümkünse ciddi bir hastalığa izin vermeme
- Yeterli bakıma sahip olmalarından emin olma
- Temas ettikleri kişileri bulma, onları da 14 gün boyunca takip etme
- Temas kişilerini karantinaya alma; onları evinden çıkarma ya da topluluktan çıkarma
- Güçlü siyasi liderliğe sahip olma
- Nüfusunuzla etkileşime geçme
- Nüfusunuzla düzenli iletişim kurma, böylece önlemlerinizi uyarlarken sizinle birlikte gelmelerini sağlama
- Basit kontrol önlemleri uygularken, diğer kontrol önlemlerini kaldırabilme
- Nüfusunuzu güçlendirerek Covid-19 savaşında ne yapmaları gerektiğini bilmeleri gibi agresif önlemler yoluyla, hastalık kontrol edilebilir.
Ryan; “Vakaları tespit etmek için caydırıcı olmamamız gerçekten önemlidir. Test eden ülkeleri takdir etmeliyiz ve ülkeleri daha büyük sayılar tespit ettikleri için cezalandırmamalıyız. Toplum olarak gerçeklerle yüzleşmeli ve buna dikkat eden ülkeleri kutlamalıyız. Günlük sayıya aşırı tepki gösterdiğimiz bir durum yaratırsak, aslında test etmeyi caydırıcı bir hale getiririz.” diyerek önemli bir noktaya vurguda bulundu.
Ayrıca, nüfus ile orantılı olarak vaka sayısının ne olduğuna bakmamız gerektiğini belirten Ryan, nüfusa göre yapılan test sayısının ve pozitif çıkan test sonuçlarının nüfusa göre kıyaslanması gerektiğin bildirdi. Artan vaka sayısının olması demek, aslında tespit etme oranında bir artış olduğunu belirtiyor.
Ryan, Afrika ülkelerinde vaka sayısının henüz yüksek olmadığını, ancak tedbirin elden bırakılmaması gerektiğini dile getirdi.
Agresif Önlemler, Gelişmiş Gözetimlerden Bahsetmiştiniz. İnsanları Tanımlama Ve Onları Topluluktan Çıkarma Hakkında Bir Konuşma Vardı.Bu Önlemlerin Kalıcı Olabileceği Ve Başka Amaçlar İçin Kullanılabileceği Bazı Ülkelerde Emsal Teşkil Etmez Sizi Rahatsız Ediyor Mu?
Tedros; “Sosyal mesafe veya evde kalma, daha az seyahat … Bunun aslında bireysel insan haklarını etkilediğini biliyoruz, ancak bu yapmamız gereken bir seçim. Yani, daha iyi bir toplum olmak, virüsle savaşmak ve güvenliğe sahip olmak için, bir süreliğine özgürlüğümüzü veriyoruz. Bu hükümetler tarafından da ayarlanabilir. Parlamenterler kısa süreli hükümler alabilirler” ifadelerini kaydetti.
İnsanların, toplumun iyiliği için kısa bir süreliğine bunu kabul edeceğini düşündüğünü söyleyen Tedros, bunun konuşmasının halk ve hükümet arasında devam etmesi gerektiğini belirtti. Bu önlemlerin alınmaması durumunda virüsün durdurulabileceğine inanmadığını söyledi.
Halkın hükümetine güvenmesi gerektiğinin altını çizen Tedros, hükümetine güvenen halkın iş birliği yapabileceğini vurguladı.
