Çalışma Bakanı Bilmiyor ve Bilmediğini de Bilmiyor
Lefkoşa’da Çalışma İzin Merkezi karşısında yürütülen dokuz katlı inşaatın dokuzuncu katında çalışan işçiye dair fotoğraflara, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Zeki Çeler tarafından getirilen “güvenlik önlemleri alınmış” yorumu, görenleri hayretler içinde bıraktı.
Zeki Çeler’in Bakanlığını yürüttüğü kurumun yasal mevzuatı ile ilgili hiçbir bilgi sahibi olmaması yanında, bilgi sahibi olmadığını dahi bilmiyor olması; ülkenin neden bu halde olduğunun en net göstergesi oldu. Toplum, patronların kar hırsı nedeniye alınmayan önlemler sonucunda inşaatlar başta olmak üzere özel sektörde gerçekleşen kaza ve cinayetlerden bıkmış durumda.
Çalışma Bakanı’na İş Sağlığı ve Güvenliği Dersi
Yasaların göz göre göre ihlal edilmesine ve işçilerin hayatının tehlikeye atılmasına tepki gösteren vatandaşlar karşılarında Çalışma Bakanı Zeki Çeler’i buldu. Çeler, sosyal medya hesabından yaptığı yorumda, “Yani sirf yorum yapmak için yorum yaparsınız. Adam bir kere kemerli, kemerler güvenlik halatına bağlı, aşağıda her ihtimale karşı güvenlik ağı çekilmiş! Tehlikeli ancak güvenlik önlemleri alınmış. Allahasanız bir paylaşım yaparken çektiğiniz resmi önce bir inceleyin sonra yoruma geçin. Herşeyi bilir olduk!!!” dedi.
Çalışma Bakanı’nın “güvenlik önlemleri alınmış” dediği inşaatı sizin için inceledik:
1998 yılından beridir yürürlükte olan İnşaatlarda İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğüne göre;
– “Yüksekliği tabandan itibaren 2 metreden daha fazla olan ve düşme veya kayma tehlikesi bulunan yerlerde çalışanlara… asma yapı iskelesinde çalışanlara… uygun emniyet kemerleri verilmeli ve işçilerin bu kemerleri kullanmaları sağlanmalıdır.” (Md. 28) Fotoğrafta da görülebileceği gibi söz konusu inşaatta çalışan işçinin kullandığı şey bir halata bağlıdır ve güvenli değildir. Standart olarak kullanılan kemerler ise çelikten yapılır. Üstelik işçinin kullandığı halat, inşaat demirlerini ucuna tutturulmuştur ki, bu demirlerin 60-70 kg’dan daha fazla bir ağırlığı kaldırması mümkün değildir. Zaten fotoğrafa dikkatli bakıldığında, aslında ortada bir kemer de olmadığı görülebilir. İşçi halatı denge bulmak için kullanmaktadır.
– İşçi nizami bir emniyet kemeri kullansaydı dahi, Tüzüğün alıntıladığımız maddesinde belirtildiği gibi, işçinin üzerinde çalıştığı platform, bir “yapı iskelesi” olmalıydı. Yani kemer kullanmak, yapı iskelesi kullanmaya ek bir önlem olup, yapı iskelesi kullanılmaması hakkını veren bir durum yaratmaz. Fotoğraftaki işçi ise bir yapı iskelesi üzerinde değil, elinde tuttuğu görülen ile aynı olan iki tahta parçası üzerinde durmaktadır. Fotoğraftaki tahta parçalarının genişliği 40 cm civarındayken, Tüzüğe göre “iş platformu yeterli genişlikte olmalı ve bu genişlik en az 80 cm olmalıdır.” (Md. 21)
– Bakan tarafından “her ihtimale karşı güvenlik ağı çekilmiş” diye övgüye boğulan inşaatta kullanılan ağın teknik ismi ise “eteklik”tir. Eteklik işçinin düşmesine karşı bir önlem olarak değil, malzeme düşmesi durumunda aşağıdakileri korumak maksatlı bir önlemdir. Fotoğraf incelendiği zaman bu kolayca anlaşılabilir. Ağ’ın çelik bir ağ olmaması, üzerine tutturulduğu demirlerin insan tutmak için yeterli sağlamlıkta olmaması, ağın inşaat tarafına bakan bölümünün birçok yerden boş bırakılmış olması bu durumu açık bir hale getiriliyor. Zaten böyle bir ağ ve tutturulduğu demirler, üzerine yaklaşık bir ton olarak yansıyacak bir ağırlığı kaldırabilecek durumda değildir. (Yüksekten düşen cisimler, yol aldıkları her metrede kendi ağırlıklarının bir katı kadar ağırlaşırlar. Ki bu örnekte ağ ile işçi arasında yaklaşık 9 metrelik bir uzaklık vardır.)
– Fotoğrafta görülen ikinci işçi, aşağı katlarda çalıştığı halde başında koruyucu başlık taşımamaktadır. Oysa bu Tüzük’te mecbur bırakılan bir korunma tedbiridir. (Md. 66)
– İnşaattaki hiçbir açıklık (merdiven ayakları, balkonlar, orta kat plakaları) korkuluk ile kapatılmamıştır. Oysa Tüzük bu konuda açıktır: “Bir inşaatın, işçilerin çalıştığı tüm katlarında, tüm aralık, köşe ve kenarlar 2 metre yükseklikten herhangi bir şahsın düşüp yaralanmasına maruz kalmaması için, en az 90 cm yüksekliğe kadar dayanıklı korkulukla techiz edilmelidir.” (Md. 26)
Tüm bu bilgiler ışığında, söz konusu inşaatın derhal kapatılması gerektiği ise tüm uzmanların üzerinde birleştiği açık bir gerçek.
Öğrenmenin İlk Adımı: Bilmediğini Bilmek!
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı koltuğunda oturan Zeki Çeler; kemer kullanmayan işçinin kemer kullandığını, güvenlik halatı olmayan bir halatın güvenlik halatı olduğunu, düşen malzemeleri engellemek için takılan etekliğin insan sağlığı için kullanılan bir güvenlik ağı olduğunu zannedecek kadar konudan habersiz. Diğer yandan inşaatlarda işçilerin en az 80 cm genişliği olan bir platform üzerinde çalışması gerektiğini, aşağıda çalışan işçilerin kask takması gerektiğini, tüm açıklıkların 90 cm yüksekliğinde korkulukla kapatılmak zorunda olduğunu ve bunların hayati risk barındıran tehlikeler olduğunu da bilmiyor.
Bir yıldan beridir Bakanlık yapan, sosyal medyada şirin görünüp, insanları eğlendirerek durumu idare eden Zeki Çeler’in; bu basit ve temel bilgileri öğrenebilmesi için ise, halka ergen atarı yapmayı bırakıp; önce bilmediği şeyleri bilmediğini kabul etmesi gerekiyor.
