Bağımsızlık Yolu, dün akşam 9 kişinin ‘özel izinle’ kktc’ye giriş yapmasını eleştirdi.
Açıklama şöyle:
Bağımsızlık Yolu olarak daha önce Ülkeye Girişlerde Tek Bir Standart Uygulanmalı adlı bir bildiri yayınlamış ve kara, deniz ve hava yoluyla ülkeye girişlerde tek bir standart uygulanması gerektiğini kaydetmiştik.
Dün akşam, “Biz özel izinliyiz” diyerek karantinaya uymaksızın kktc’ye giriş yapan 9 yolcunun durumu ise hükümetin halk sağlığına karşı gösterdiği ciddiyetsizliği gözler önüne seriyor.
Standart kelimesinin sözlük anlamına baktığımızda şu ifadeye rastlıyoruz: ölçülebilir şeyler için belirli boyutlarda, belirli bir tipe uygun olarak yapılmış ya da ayrılmış olan. Bu durumdan bir şeyin standartlığından bahsedebilmek için elimizde ölçülebilir, bilimsel veriler olması gerekiyor. Virüs bulaştırma katsayısı ya da kısa adıyla R Değeri, en basit haliyle bir kişinin virüsü bulaştıracağı kişi sayısı demek. Her hastalığın kendine özgü bir R Değeri bulunur. Son zamanlarda ana gündemimizde yer alan Covid için bu değerin yaklaşık R = 3 olduğu tahmin ediliyor.
Bu da ortalama olarak virüsle enfekte olan bir kişinin, hastalığı üç kişiye yaydığını gösteriyor. Eğer R > 1 olursa, bu bir salgının olduğu anlamına gelir. Bu durumda virüsle enfekte olan kişiler hastalığı birden fazla kişiye yayar ve vaka sayısı katlanarak artar. Ancak R < 1 ise bu durumda her bir kişi, virüsü bir kişiden daha az kişiye yaydığı için bu durumda vaka sayısı azalır ve sonunda hastalık tükenir. Covid karşısında alınan sosyal mesafe kurallarının temelinde de bu değer yatar. Bu sayede virüsün temel bulaşıcılık değeri düşürülmeye çalışılır ve hastalığın kontrol altına alınması hedeflenir. Öte yandan hastalığın kuluçka süresi olan 14 gün de belirleyici bir faktör. Bu ve buna benzer bilimsel veriler arttırılıp sınıflandırılmalı ve geçiş noktalarında uygulanacak olan standartta aranan ana kriter olmalıdır.
Bizim standart söylemimizde yer alan mantık da bu bilimsel verilere göre hareket edilmesi gerektiğidir. Bilimsel verilere dayandırılmış bir standartlıkta bakılan şey verinin kendisidir; verinin alındığı ülke veya kişi değil. Dün akşam Türkiye’den kktc’ye özel izin adı altında getirilen yolcuların bu standarta uymadığı ise açıkça ortadadır. Türkiye Sağlık Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre Türkiye’nin R değeri 1’in üzerindedir yani sağlık açısından güvensiz bir sayıdadır. Bu durumda bu yolcuların hangi bilimsel veriye dayandırılarak ülkeye getirtildiğini merak ediyoruz.
Çok basitçe bir tanımla elde olan verilerin herkes için eşit olarak uygulanması anlamına gelen standartlık; ülkeye ve kişiye değil veriye bağlıdır. Hükümetin de yapması gereken ülkeye girişte aranan kriterleri belirlemek bu bilimsel verilere dayandırarak, bu kriterleri karşılayan kişilerin girişine izin vermektir. Bizim standart tanımımız ile hükümetin standart tanımı arasında büyük bir siyasi ciddiyetsizlik farkı olduğu ise ortadadır. En çok vaka görülen ülkelerden biri olan ve güvenli ülke kategorisine girmeyen Türkiye’den yolcuların getirtilmesine onay verilmiş olması ülkemizde geçiş noktaları için hala bir standart olmadığı ve bir standarta göre hareket edilmediğinin göstergesidir. Üstelik derhal açıklama yapılması gereken bu durumda Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Tolga Atakan Koronavirüs pandemisi döneminde tüm uçuşların Sağlık Bakanlığı tarafından koordine edildiğini aktarırken, Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Ali Çaygür ise gelenlerin Bakanlar Kurulu kararı ile ülkeye girdiğini savunmaktdır. Öte yandan, daha sonra artan tepkiler doğrultusunda ilgili bakanlık açıklama yaparak bu kişilerin halkımızın arasına karışmalarının söz konusu olmadığını söylemiştir. O halde ilk başta biz özel izinliyiz denmesindeki tutarsızlık nedir? Halkın sağlığını hiçe sayan ciddiyetsizlik ortadadır. Bu durum onların standart anlayışının sağlığa, bilimsel verilere değil, kişilere dayandığının göstergesidir. Oysa halk sağlığı özel kişilerin özel izinleri ile riske atılamayacak kadar değerli bir şeydir. Uygulanması gereken standart neyin güvenli olduğunu belirleyen verilerin esas kriter olarak alınmasıdır, özel kişilerin özel çıkarları değil.
Karantina, kontrol ve testlerin toplum sağlığını tehlikeye sokmayacak şekilde tüm noktalarda eşit şekilde uygulanması gerektiğini bir kere daha vurguluyoruz. Geçiş noktalarında standartı bilimsel verilere dayandırmak “ona izin var bana yok mu” ve “ben özel izinliyim” mentalitesndeki ciddiyetsizlikten uzaklaşmak ve halk sağlığını korumak hükümetin görevidir!
Bağımsızlık Yolu (a)
Nehir Özkızan
Dış İlişkiler Sekreteri
