Bağımsızlık Yolu Genel Sekreteri Münür Rahvancıoğlu, Merit çalışanları olmak üzere tüm özel sektör çalışanlarına “zorunlu yıllık izne” çıkarıldığı bilgisi alan tüm emekçilere “hakkınızı imza atarak ortadan kaldırmayın!” dedi.
Rahvancıoğlu’nun özel sektör emekçilerinin “zorunlu izne çıkarılma” durumundaki yasal haklarına değinen açıklaması şöyle:
“Merit’in bu duyurusu ile ilgili fikir ve yorumlarımı Bakanlar Kurulu’nun alacağı tedbirleri görene kadar bekletmiştim. Çünkü yasal mevzuatın öngörmediği olağanüstü koşullara dair Bakanlar Kurulu’nun bazı düzenlemeler yapması söz konusu olursa, yanlış bir yönlendirmede bulunmak istemedim.
Şimdi, hükümetin böylesi durumlara dair hiçbir düzenleme yapmadığı acı gerçeğinden hareketle, başka özel sektör emekçilerine de fikir verebileceği düşüncesiyle Merit örneği üzerinden fikir ve tavsiyelerimi paylaşmak isterim. Başka işyerlerinde çalışanlar Merit yazan yerleri, kendi işyerleri gibi okusunlar:
1- Merit otel “Çalışan tüm personelimiz 14-31 Mart 2020 tarihleri arasında ücretli izinli sayılacak, 31 Mart 2020 sonuna kadar olan maaş alacakları ödenecektir” demektedir…
Yıllık ücretli izin, işçi ve işverenin karşılıklı anlaşması yolu ile kullanılan bir haktır. İşveren tek taraflı olarak işçileri izinli sayamaz. Merit otel bu uygulaması ile sanki mart maaşlarını tam ödemiş gibi göstererek bir taşla iki kuş vurmaya çalışmakta, hem işçilerin izinlerini sıfırlamak hem de yasal olarak ödemek zorunda olduğu yarı maaşları ödemekten kaçınmak yoluna gitmektedir. Yasal olarak olması gereken; mart ayında çalışılan 14 gün ve kapalı olan sürelerden de 7 gün (iki haftanın yarısı) toplam 21 günlük ödeme yapılması idi. Böylece arzu eden işçiler nisan ayı içerisinde veya daha sonra yıllık izinlerini kullanır ve o sürelerde de çalışmadıkları halde maaşlarını alırlardı. Ama Merit el çabukluğu ile yarı maaşları iç etmeye çalışmaktadır. Bu noktada kişisel tavsiyem şudur: Yıllık izin kullandığınıza, yıllık izin formuna veya içinde yıllık izin geçen hiçbir şeye imza atmayın. Merit mart maaşını tam ödeyecekse bırakın ödesin. Merit yıllık izni kullandığınızı söyledi diye yıllık izin kullanmış olmuyorsunuz… Yıllık izine ilişkin hakkınız yasal koruma altındadır ve herhangi bir zamanda ilgili daire veya mahkeme yoluyla talep etmenizin önü açıktır. Merit’in aksini iddia etmesi hiçbir şeyi değiştirmez. Yeter ki bu hakkınızı imza atarak ortadan kaldırmayın!
2- Merit “Tüm personel 1 nisan 2020 tarihinden itibaren ücretsiz izne ayrılacaktır” demektedir.
Burada yaygın bir yanlış bilgiden kaynaklı hata vardır. Sosyal Sigortalar ve İhtiyat Sandığı Daireleri işverenlerin ücretsiz izin beyanlarında, işçiler için yatırım talep etmez. Ama maaş ödemeleri bakımından böyle bir uygulama yoktur! Yani Merit yatırımlar bakımıdan ücretsiz izin beyanında bulunacak olabilir. Ama bu onu maaş ödeme yükümlülüğünden azat etmez! Merit öyle zannediyor olabilir, öyle uygulamak niyetinde de olabilir ama bu hukuki gerçeği değiştirmez. Patron her işçisine maaş ödemek zorundadır.
İş Yasası’nın zorlayıcı nedenler ile ilgili maddesine dayanarak iki haftadan sonraki süreler için hiç maaş ödememe uygulamasının da ne kadar doğru olduğu tartışmalıdır. Yasa’nın 26ncı maddesi “zorlayıcı nedenler dolayısıyla çalıştırılamayan işçiye işveren tarafından iki haftaya kadar her gün için en az yarım ücret ödenir” demektedir. Görüleceği gibi yasanın yarım ücret ile ilgili süre sınırı iki haftadır. Ve iki haftadan sonra ne olacağı belirsizdir. Bu durum iki haftadan sonra ücret ödenmeyeceği şeklinde de yorumlanabilir ama iki haftadan sonra tam ücret ödeneceği şeklinde de yorumlanabilir. Hükümet bu konuda tamamen sessiz olduğuna göre, bu yorumu yapmakla yetkili kurum Mahkeme’dir. Bu yüzden Merit ücret ödemiyor da olsa, işçiler olarak hakkınızı kaybettiğinizi düşünmeyin. Herhangi bir yere imza atmadığınız ve Merit sizi işten durdurmadığı sürece, bu süreler için maaşınızı talep etme hakkınız vardır.
3- Merit bir sonraki paragrafta ücretisiz iznin işten ayrılma veya işten atma demek olmadığını söylüyor ve belirlenen süre boyunca maaş ödemeyeceğini ifade ediyor. Yukarda izah ettiğim gibi, maaş ödememesi maaş ödemek zorunda olmadığı anlamına gelmez. Ayrıca bakanlar kurulu tarafından alınan ve özel sektör çalışanlarına 1500 TL maaş katkısı yapılacağını belirten karar da düşünüldüğünde, Merit’in yükümlülüklerinin devam ettiği, hükümetin buna sadece KATKI yaptığı söylenebilir. 1500 TL’nizi alın, haklarınızı aldığınızı belirten hiçbir evrağa imza atmayın. Ülkedeki koşullar normalleşmeye başlar başlamaz, hakkınızı arayabileceğiniz kurumlara ihbarlar, şikayetler veya dava yoluyla başvurun…
4- Merit’in “istifa yoluyla işten ayrılma yönünde tercihini kullanan personelin ödemeleri yapılabilecektir” demesi tam bir kandırmacadır. Yukarda Mart maaşını tam ödeyeceğini ve başka da bir şey ödemeyeceğini söyleyen aynı kurum, burada “tüm ödemeler” derken neyi kastediyor olabilir? Elbette hiçbir şeyi! Bu ifade sizi kendi gönlünüzle istifa etmeye ve otelin tüm yasal yükümlülüklerden kurtulmasını sağlamaya yönlendirmek için yazılmış kandırmacadan ibarettir.
İstifa etmek, bu koşullarda yapılabilecek en kötü şeydir. Hiç maaş ödemesi almasanız dahi sakın istifa etmeyin! Merit sizi kendisi işten durdurduğu takdirde; içerdeki maaşınız, yıllık izin ücretiniz, ihbar tazminatınız ve toplu işten çıkarma tazminatınızı ödemek zorundadır. Siz istifa ederseniz ise sadece maaş ve izin paranızı alabilirsiniz.
Çalışılan zamanlarda patronun kâra el koyması, “risk aldığı” gerekçesine dayandırılır ve girişimciliğin özü de risk almak olarak tanımlanır. İşte bugün o risk gerçek olmuş durumdadır, o yüzden Merit, yaşanan sıkıntıları gerekçe göstererek ihbar ve toplu durdurma tazminatlarınızdan kaçınamaz. Bu tazminatlar, o riskin bedelidir…
Ülkede yaşanan koşullar hepimiz için zor ve sıkıntılı bir sürece işaret ediyor ve patronlar bugüne kadar “aile” olduğumuzu söylemelerine rağmen, kârlarına zarar gelmesi olasılığı belirir belirmez ilk özel sektör çalışanlarını gözden çıkarıyor. Ama bu zor günler geçecek. Evet epey yıpranacağız ama geçecek… Geriye bu yaşananların deneyimi kalacak.
Herkese sağlıklı günler dilerim…”
Merit’in çalışanlarına yaptığı açıklama
