Koronavirüs’ün yol açtığı Covid-19 hastalığı ile zorlu bir mücadele yürüten İtalyan hekimler, İtalya’daki durumun bu ölçüde kötüleşmesini hükümetin tedbir almada geç kalmasına bağlıyor ve uyarıyor: “İtalya 10 gün önce güçlü bir şekilde tepki vermiş olsaydı -ki aşağı yukarı siz de İtalya’nın 10 gün önce bulunduğu noktadasınız- çok daha az ölüm ve ekonomik sıkıntı olacaktı.”
İtalyan hekimler, “hükümetinizi hemen şimdi harekete geçmeye zorlamak için elinizden geleni yapın!” diyor ve uyarılarını sürdürüyor: “Virüs çok hızlı ve gerçekten ölümcül olduğundan, bizim ortak düşmanımızdır. Bir hayat memat meselesiyle karşı karşıya olduğumuz için, her dakika olağanüstü öneme sahip. Zaman kaybetmeyin!”
Ülkemizdeki tabip örgütlerinin de uyarıları aynı yönde ancak hükümet bilim ve tecrübeleri görmezden gelerek hala sokağa çıkma yasağı ilan etmiş değil.
Doktorlarımız Uyarıyor: “Sağlık Sistemi Kililtlenecek”
Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği, Kıbrıs Türk
Hekimler Sendikası, Kıbrıs Türk Tabipleri Odası ve Kıbrıs Türk Diş Tabipleri
Odası’nın 15 Mart tarihinde yayımladığı ortak açıklamada “Covid 19 salgını
yaşanan ülkelere bakıldığında zamanında radikal tedbirler almayan ülkelerde
ciddi can kayıpları yaşandığı ve salgının kontrol edilemediği görülmektedir.
Hükümet gerekli radikal önlemleri zamanında
almaz, hastaların tedavisinde sahada çalışan ekibe danışmadan karar üretirse
bizim ülkemizde de can kayıpları yaşanması ve sağlık sisteminin kilitlenmesi
uzak bir ihtimal olmayacaktır.” sözlerine yer verilmekte.
“İtalya’dan Uluslararası Bilim Camiasına…”
300 İtalyan hekimin “Covid-19: İtalya’dan uluslararası bilim camiasına açık mektup” başlığıyla yayımladıkları metin Ali Yağız Şen, Gülener Kırnalı ve Serap Güneş’in çevirisiyle Türkiye’de çıkan BirGün gazetesinde yayımlandı.
İtalyan Hekimlerin Çağrısı:
Muhakkak bildiğiniz gibi, İtalya’da çok vahim bir koronavirüs salgını yaşıyor.
Virüs, ortaya çıkışının ardından geçen 3 hafta gibi kısa bir sürede 10.000 kişiye bulaştı.
Elimizdeki verilere göre, hastaların yüzde 10 kadarı yoğun bakıma veya yarı-yoğun bakım yardımına ihtiyaç duyuyor ve hastaların yüzde 5’i ölüyor.
Öyle trajik bir durumdayız ki, İtalya’nın Lombardiya eyaletinin en zengin bölgesi, sahip olduğu en yüksek kalitede ve en iyi şekilde işleyen sağlık sistemine rağmen şu an neredeyse tam kapasiteyle çalışmak durumunda ve çok yakında yeni Covid-19 hastalarına bakmak çok zor hale gelecek.
İtalya, salgını yavaşlatmak ve en kısa sürede belki tamamen durdurmak amacıyla neredeyse tamamen karantina altına alındı.
Virüs, son hızda yayılmaya devam ederek, bulaştığı kişi sayısını ortalama 2,4 gün gibi son derece kısa bir sürede ikiye katlıyor.[1]
Eldeki veriler, hiçbir şüpheye yer bırakmayacak şekilde gösteriyor ki, tüm Avrupa ülkelerinde virüsün bulaşma hızı aslında aynı; sadece diğer ülkeler İtalya’yı birkaç gün geriden takip ediyorlar.[2]
Salgının başlangıcında Çin, İtalya ve diğer ülkelerde virüsün enfekte ettiği kişi sayısı tam olarak aynıydı. Çin’i diğer ülkelerden ayıran şey, İtalya’dan tam 8 gün önce, salgının yaşandığı Wuhan şehrini ve Hubei Bölgesi’nin tamamını hızlı ve etkili bir şekilde izole etmesi oldu.[3]
İtalya’nın gösterdiği bu 8 günlük gecikme, her ne kadar kısacık bir gecikme gibi gözükse de, İtalya’da toplam ölüm sayısının Çin’dekine nazaran inanılmaz bir artış göstermesi anlamına geldi.
İlk vakaların ortaya çıktığı zamandaki bu düşük rakamlar, virüsün patlak verdiği ilk dönemde hemen her ülkede aynı şekilde seyrediyor.
Konunun uzmanı olmayan kişilerin üstel artışın nasıl kontrolden çıkabileceğini (yani vaka sayısının 2, 4, 6, 8, 10, 12 diye arttığı doğrusal artışın aksine üstel artışta ilk başta 2 olan vaka sayısının kısa bir zamanda 4, 8, 16, 32, 64, 128, 256, 512, 1024 diye artmasını) sezgileriyle kavraması çok zor.
Dolayısıyla, üstel bir artışın bunun gibi bir salgında ne kadar trajik sonuçlara yol açabileceğinin ayırdına varmak çok zor.
Bilim insanı olarak, bunu kolayca anladığınıza eminiz. Bu durumda şunu da anlamalısınız ki, üstel artış katlanarak sürdüğü müddetçe, doğrusal bir artışla düşünerek vaka sayısı iki katına çıkınca yoğun bakım ünitesindeki makinelerin sayısını da iki katına çıkarmak gibi çabalar çözüm getirmeyecek ve de işe yaramayacaktır.
Benzer şekilde, yalnızca insanların büyük kalabalıklar halinde bir araya gelmesine kısıtlama getirmek de yeterli bir çözüm değil.
Bilim dünyasının mensupları olarak sizlerden, virüsü aktif şekilde durdurmak için hükümetinizi hemen şimdi harekete geçmeye zorlamanızı rica ediyoruz!
Çoğu AB ülkesinde, şu an İtalya’da gerekli olandan çok daha az çaba ve maliyetle bulaşmayı yavaşlatmak ve durdurmak için Çin ya da Güney Kore’ye benzer şekilde hayatı durdurmak için yeterince süreniz var.
İtalya 10 gün önce güçlü bir şekilde tepki vermiş olsaydı -ki aşağı yukarı siz de İtalya’nın 10 gün önce bulunduğu noktadasınız- çok daha az ölüm ve ekonomik sıkıntı olacaktı. Güney Kore ve Çin bu epidemiyi durdurma konusunda örnek alınmalıdır. Bunun başka bir yolu yoktur.
Bu yüzden, hükümetinizi hemen şimdi harekete geçmeye zorlamak için elinizden geleni yapın! Virüs çok hızlı ve gerçekten ölümcül olduğundan, bizim ortak düşmanımızdır.
Bir hayat memat meselesiyle karşı karşıya olduğumuz için, her dakika olağanüstü öneme sahip. Zaman kaybetmeyin!
Kendinize dikkat edin.
Feragatname: Bu mektupta belirtilen fikirler bize aittir ve çalıştığımız kurumları bağlamak durumunda değildir. Biz bu mektubu resmi değil kişisel kimliklerimizle imzalıyoruz.
Kaynak: Sendika.org ve BirGün gazetesi
