1997 Nobel Edebiyat ödüllü İtalyan oyun yazarı, oyuncu ve yönetmen Dario Fo 90 yaşında hayatını kaybetti.
Oyunları yer küre üzerinde en fazla yerde sahnelenen yazarlardan biri olan Dario Fo, halk güldürüsü olarak tanımlanabilecek farsı eleştirel bakış açısı ile harmanlayarak yarattığı tarzı ile sarsıcı oyunlara imza atmıştı.
Fo, oyunlarında yozlaşma, siyasi suikastler, kadınlara yapılan baskılar, aile eleştirisi, neoliberalizm, ırkçılık, dini dogmatizm ve savaş gibi konuları ustalıkla işlemiştir. Anarşizmden yana olan kalemini, siyasi iktidarları yüceltmek değil, onları eleştirerek gerçekliği ortaya çıkarmak adına kullanan Dario Fo, bu yönüyle yakın zamanda Türkiye’de de iktidarın gündemine gelmiştir.
Darbenin ardından oyunları AKP iktidarı tarafından yasaklanan Dario Fo, bu durumu “ikinci bir Nobel Edebiyat ödülü kazanmak gibi” ifadesi ile karşılamıştı, “Türkiye’de yasaklanan dört yazardan hayatta olan tek kişi benim. Bu benim için ikinci bir Nobel ödülü kazanmak gibi”. Türkiye Devlet Tiyatroları’nın yeni sezonunda Çehov, Brecht, Dario Fo ve Shakespeare dahil olmak üzere, yabancı oyunların sahnelenmeyeceği açıklanmıştı.
Dario Fo’nun oyunları ülkemizde de sahnelenmiş ve beğeniyle izlenmişti. Neoliberalizmi ve yoksulaşmayı gülmeceyle eleştiren “Ödenmeyecek Ödemiyoruz” isimli oyunu 2002-2003 yıllarında Lefkoşa Belediye Tiyatrosu ve 2013’te de Baraka Tiyatro Ekibi tarafından sahneye konmuş; oyuncu eşi Franca Rame ile birlikte yazdıkları “Açık Aile” Lefkoşa Sanat Tiyatrosu tarafından sahnelenmişti. “Kadın Oyunları” da pek çok amatör ve profesyonel ekibin repertuarında yer almıştı.
Dairo Fo’nun “Neredeyse Kadın Elizabeth” isimli oyunu Baraka Tiyatro Ekibi tarafından halen sahnelenmektedir.
Neredeyse Kadın Elizabeth oyunundan bir replik şöyle demektedir:
“Hem sonra kimdir kahraman? Doğru yerde doğru zamanda ve kazanan gücün hizmetinde olan bir canidir.”
